Nieuws Omnihuus

Welkom.

Beschrijving van de panelen die de levensloop van Mariënheem uitbeelden.

 

Inleiding

Ter gelegenheid van het 80-jarig bestaan van het dorp Mariënheem zijn in het parochiebos panelen met foto’s geplaatst, die als het ware de levensloop van het dorp weergeven. Onder elk paneel is kort aangegeven wat er op de foto’s te zien is. Onderstaand wordt per paneel een verdere beschrijving hiervan gegeven.

De historie van Mariënheem is uitgebreid te lezen in het boek met de driedubbele titel ‘Het dorp Mariënheem, Het dorp dat er niet had moeten komen, Mariënheem 75 jaar een bloeiende gemeenschap’. Dit boek telt maar liefst 368 bladzijden en is ruim voorzien van fraaie foto’s en afbeeldingen. Een echte aanrader. Het boek is te koop bij
Het Omnihuus, Hellendoornseweg 23, 8106 AH Mariënheem (elke donderdag open van 19:00 uur tot 21:30 uur);
e-mailadres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

 

Paneel 1: Kerk gerealiseerd op het weiland van de familie Olthof      1

  • Kerk gezien vanaf de zuid-oostzijde
  • De makers van het kruis boven op de toren: de lokale smid Johan Elders en zijn knecht Willem Ellenbroek
  • (Bouw)pastoor Willibrordus (Wiebren) de Jong (1898 – 1962)

Nadat de school in 1933 officieel geopend was, werd er al spoedig een nieuwe parochie met een daarbij behorende kerk gerealiseerd. Deken Oostveen kreeg van aartsbisschop J. de Jong opdracht om een locatie voor de kerk te vinden. Hij concludeerde dat een nieuwe kerk nabij de school aan de Almeloscheweg vanzelfsprekend was. De parochie Raalte en met name pastoor Van Dijk toonde zich bereid hieraan ruimschoots financieel bij te dragen. Echter ook de parochies Luttenberg en Haarle dienden bij te dragen en wel door parochianen ‘af te staan’ aan de nieuwe parochie. De grond voor de kerk en de pastorie was al in 1933 aangekocht van landbouwer L. Olthof.

Als bouwpastoor voor de nieuw te bouwen kerk in Mariënheem werd op 10 augustus 1936 pastoor W. De Jong benoemd. Hij was een jongere broer van aartsbisschop J. De Jong.
Enkele dagen na zijn benoeming benoemde hij ir. G.M. Leeuwenburg uit Utrecht als architect van de kerk. Deze was ook de architect van de ingrijpende verbouwing van de O.L.V. ten Hemelopnemingskerk in Huissen (Gelderland).

De kerk is vrijdag 26 november 1937 ingewijd om 08:30 uur.

De eerste koster was Jans Pleizier

Op 27 februari 1938 is het naastgelegen parochiehuis ingewijd.

Op 10 april 1938 is het kerkhof ingewijd.

De heer L. Olthof is als één van de eerste parochianen op 28 juni 1938 begraven op het nabijgelegen kerkhof.
Pastoor De Jong is in 1946 benoemd als pastoor in Heerenveen. Zijn opvolger was pastoor Herman Kruse. Hij was een echte Maria-vereerder, vandaar de diverse Mariakapelletjes die er nu nog zijn bij de Keizersveldweg / Hakkershoekweg, Schoonhetenseweg / Heesweg en in de gevel van de woning Nijverdalseweg 40.

Latere pastoors in Mariënheem waren: Maureau, Andringa, Bottenberg, Brummelaar, Van den Aalsvoort.


 

Paneel 2     2

  • Kruising Mariënheem Almeloscheweg (nu Nijverdalseweg (N35)) met de Luttenbergerweg (nu de Hellendoornseweg) in de jaren ’30 van de 20e eeuw
  • Kinderen van de lagere school onder leiding van juf Trees de Haan openen in 1982 de tunnel
  • Een klas met kinderen van de lagere school begeleid door meester Sjaak Mocking steken in 1972 de Nijverdalseweg over. Deze huidige situatie heeft veel weg van de toenmalige situatie

Bij de start van de parochie Mariënheem was er nog niet veel bebouwing in het dorp. Op de bovenste foto zie je rechts vooraan het pand van de familie Raamsman, die een café runde. Daarna vestigde schilder Cornelis Arends zich er met zijn gezin en bedrijf. Nadien woonde Rinus Kogelman (van de Koenjer) er. Hij bestierde in het linkerdeel een slijterij. In het rechterdeel was toen de Rabobank gevestigd .
Het pand is gesloopt in 1982 i.v.m. de bouw van de tunnel.
Vervolgens zien we achter het pand het filiaal van de A.B.T.B. In de volksmond werd dit gebouw ‘de bond’ genoemd.

Links vooraan zie je café de Koenjer. Naast het café was hier later ook een Centra winkel. Thans is hier het restaurant ‘de Kruidentuin’ gevestigd.

Daarachter het pand van bakker-kruidenier Schoorlemmer. Schutte heeft de bakkerij en de winkel overgenomen. De winkel is later uitgebreid naar een supermarkt. Helaas is deze zaak ook gesloten.

Paneel 3   3

  • Geschreven ‘plattegrond’ van de bebouwing in 1937 t.b.v. aanvraag voor elektriciteit in Mariënheem
  • Rechtsboven het in 1940 gebouwde stroomhuisje aan de Jongstraat 2

De dorpskern is in 1940 voorzien van elektriciteit. Het stroomhuis aan de Jongstraat nr. 2 verzorgde toen 15 aansluitingen in Mariënheem. De aansluitingen zijn op de plattegrond beschreven. De verticale weg is de Almeloscheweg (nu Nijverdalseweg, N35) en de horizontale weg is de Luttenbergerweg (nu Hellendoornseweg). De nummers van de aansluitingen corresponderen met de panden en bewoners, zoals rechtsonder is beschreven.
Het heeft wel enkele jaren geduurd, voordat Mariënheem aangesloten werd op het elektriciteitsnet. Al in 1937 zette pastoor De Jong zich (in het belang van de kerk en pastorie) in om de kerk en zijn omgeving aangesloten te krijgen op het elektrische net. Burgemeester en wethouders stonden hier goedkeurend tegenover, maar de afstand tussen Raalte en Mariënheem was te groot voor een verbinding met een laagspanningskabel. Er moest dus een hoogspanningskabel gelegd worden. Dit bracht echter aanzienlijke kosten met zich mee. Het verzoek van pastoor De Jong werd alleen ingewilligd als het kerkbestuur zich garant stelde voor een nadelig saldo (geschat op gemiddeld 1.000,00 gulden per jaar) bij onvoldoende gebruik. Dit ging de pastoor te ver en de elektrificatie ging niet door. De kerk schafte een aggregaat aan om eigen elektriciteit op te wekken.
Toen er in 1940 als gevolg van de oorlogsomstandigheden geen olie ten behoeve van het aggregaat meer beschikbaar was, werden de kerk, pastorie, parochiehuis en onderwijzerswoning alsnog met medewerking van de gemeente Raalte aangesloten op het provinciaal elektriciteitsnet. Pas vanaf 1950 zouden ook steeds meer particuliere woningen op het elektriciteitsnet worden aangesloten.

Paneel 4   4

  • School ontwerp architect Haket 1932
  • De boom op het speelplein: de Plataan

Om de katholieke scholen te ontlasten, werd er in 1932 besloten een school te bouwen aan de Almeloscheweg ongeveer midden tussen de parochies Raalte, Haarle en Luttenberg. Dat zou ook de locatie voor de nieuw te bouwen kerk worden. Het ontwerp voor het schoolgebouw werd gemaakt door architect Haket. De grond voor de bouw van de school werd in april 1933 voor 2.000,00 gulden gekocht van Johannes Kievietsbosch.

Aannemer ten Den uit Haarle heeft de school gebouwd, die op zondag 1 oktober 1933 officieel geopend en ingezegend werd door pastoor Van Dijk. Als naam werd gekozen voor de St. Antoniusschool. Om voldoende leerlingen te hebben, moesten de parochies Luttenberg, Haarle en Raalte leerlingen ‘afstaan’ aan Mariënheem.

2 Oktober 1933 was de eerste schooldag. Als schoolhoofd was de heer G. Claessen aangesteld. Na hem waren achtereenvolgens de heer P. Compen, de heer B. Streppel, de heer J. Mocking, mevrouw H. Groote Schaarsberg en de heer E. Bos schoolhoofd resp. directeur.

In 1966 is kleuterschool ‘t Heemke gebouwd. Deze is later verkocht aan Eikelhof antiek. In 1985 is de kleuterschool samen met de lagere school opgegaan in de basisschool.

Paneel 5   

  • Manufacturenzaak Geertman in de jaren ’50        5
  • Houtzagerij Tibben
  • Betonbedrijf Meijer
  • Broederij Thooms

 

Zomaar een paar foto’s van bedrijven die in de loop der tijd verdwenen zijn.

Mariënheem had een bloeiende middenstand, zowel binnen het dorp als in haar buitengebied.

Over het algemeen had je de winkels in het dorp en de bedrijven in het buitengebied. Eén van de winkels in het dorp was de manufacturenzaak van Herman Geertman gelegen aan de Hellendoornseweg 9. Het pand is meerdere malen verbouwd en uitgebreid. Nadat Geertman was gestopt, heeft de zaak nog een paar maanden onderdak geboden aan de Rabobank. Die had eerst zitting in het pand op de hoek van de Nijverdalseweg en Hellendoornseweg (waar nu de ingang van de tunnel is). De Rabobank bouwde een nieuw pand aan de Hellendoornseweg 23, maar die was toen nog niet opgeleverd. Ter overbrugging huurde de bank het pand een paar maanden van Geertman.
Later heeft Herman Kruiper het pand gekocht en diende het als fietsenwinkel. Ook de schildersclub heeft er nog een poosje in gezeten. In 2008 is het pand afgebroken en heeft Herman Kruiper het huidige pand laten bouwen.

Jan Morrenhof had een smederij en later een houtzagerij in de Hakkershoek (nu Keizersveldweg 10). Dit is in 1958 overgenomen door Jan Tibben. Hij bouwde het bedrijf verder uit naar een succesvol aannemingsbedrijf. Zijn zoon Martin is hem opgevolgd. Op de foto van medio 1965 zitten Alfred (links) en Martin Tibben voor de houtzagerij. Na Martin’s dood is het bedrijf in handen gekomen van zijn zoons.


In Linderte (nu Luttenbergerweg 41) was de cementfabriek van Jan Meijer (beter bekend als Jan Truun) gevestigd naast café Halfweg, waar Anton Meijer (melkboer en venter) woonde. Het zand, dat gebruikt werd, werd met paard en wagen gehaald van de Luttenbergse berg. Het bedrijf maakte o.a. pannen, putten en pijpen. Jan had ongeveer zeven personen in dienst. Omstreeks 1931 is het bedrijf opgeheven, omdat er geen opvolging was. De firma Van den Berg uit Raalte heeft het bedrijf toen overgenomen. De foto is gemaakt in 1924.

Behalve de cementfabriek runde Jan Meijer ook een café, genaamd Jan Truu; later werd dit hernoemd naar café Halfweg. In het begin beheerde Jan zelf het café, maar later verhuurde hij het aan de familie Poppe (later café Poppe in Raalte). Daarna kwam Jan’s zoon Hein (Hein van Jan Truu) op het café. Tot in 1968 was het een geliefde pleisterplaats, maar in dat jaar is het café gesaneerd en omgebouwd tot een woning.

Broederij Thooms.

Jan Heetkamp jr. (bijnaam was Thooms) begon in 1958 aan de Schoonhetenseweg 4 zijn kuikenbroederij. Jan was al eerder met zijn broederij begonnen door een paar grote broedmachines bij zijn vader op de deel te plaatsen. Al spoedig nam de klandizie voor het afnemen van eendagskuikens zo snel toe, dat er een grotere en moderne accommodatie gebouwd moest worden. Aan de Schoonhetenseweg in het koeland van z’n vader en het oude weilandje van ‘Jannao en Hein van De Bagatelle’ (Hein en Janna Kemper) vond Jan jr. een plekje voor z’n woning en z’n kuikenbroederij. Nadat midden jaren tachtig van de twintigste eeuw het uitbroeden van kippeneieren tot eendagskuikens steeds grootschaliger werd, kwam ook aan deze periode een einde. Het broedlokaal heeft daarna nog jarenlang dienstgedaan als o.a. supermarkt, showroom voor campingmaterialen en verkoop van zonneschermen.


 

Paneel 6

  • ‘t Schoapie, kinder, buitenschoolse en specialistische opvang   6
  • Zorgboerderij Het Hageveld

Voorbeelden van bedrijvigheid in het buitengebied. Het buitengebied van Mariënheem is grotendeels een agrarische aangelegenheid. Doch het aantal boerenbedrijven wordt ook hier behoorlijk minder. Bedrijven stoppen of veranderen van bedrijfsvoering.
Aan de Keizersveldweg is de familie Wanink-Oosterkamp zorgboerderij ‘Het Hageveld’ begonnen en de familie Nikamp aan de Raamsweg heeft de boerderij getransformeerd tot ‘kinderopvang ’t Schoapie’. Ook de familie Kloosterman aan de Nijverdalseweg zijn een zorgboerderij begonnen: Koetjes en paardjes.

Aan de Raamsweg 23 heeft de familie Koggel hun boerderij omgezet naar camping ‘de Linderhof’. De camping is later overgenomen door Rick en Monique Overmars.

 

Paneel 7

  • Buurtwinkel Westendorp     7

Ooit had Mariënheem een bloeiende middenstand. Door diverse oorzaken sloten steeds meer winkels de deuren. De laatste winkel in Mariënheem was die van Westendorp, beter bekend als THOMAS. Piet Westendorp was de bakker en zijn broer Tommy bezorgde met de winkelwagen de levensmiddelen bij de klanten in het buitengebied. Hun vrouwen Tonny en Catrien bestierden naast hun huishouden ook de buurtwinkel.

Eerder ging supermarkt Schutte al dicht. De verder verdwenen middenstanders uit de kern Mariënheem zijn o.a.: kruidenier Dieke Overhein, Geertman manufacturen, kleermaker Olde Korterik, smid Ellenbroek haarden & kachels, Koggel installatie, slagerij Veltmaat, Kruiper Tweewielers en in 2021 is bouwbedrijf Hoogeslag verhuisd naar Raalte.

Paneel 8

  • De Veenhorst    8

Op 13 januari 1993 is de Veenhorst feestelijk geopend. Daarmee was een langlopende wens gerealiseerd. Het gebouw huisvestte 12 seniorenwoningen, een gezamenlijke huiskamer en een dienstencentrum; alles onder één dak. Huisarts Jan Smeekens betrok er ook zijn praktijkruimte, die hij deelde met fysiotherapie Salland.

In 2012 werd de Veenhorst verbouwd en nam de Parabool zijn intrek in het gebouw. De gezamenlijke ruimte werd verbouwd tot de bakkerij en er werd een kleine buurtwinkel ingericht. Op 3 oktober 2012 vond de opening hiervan plaats. Onder deskundige begeleiding en met hulp van vrijwilligers vonden een aantal cliënten van de Parabool hier hun dagbesteding. In 2015 is de bakkerij/buurtwinkel uitgebreid met een koffiecorner.

Naast de Parabool tref je in de Veenhorst ook een huisartsenpraktijk, een fysiotherapeut en een kapper aan. De bejaardenwoningen zijn nu niet alleen meer voor de oudere mensen; ook jongeren vinden er een mooie (starters)plek om te wonen.

Paneel 9

  • Dorpsuitbreiding woningbouw in de loop der jaren.

De verschillende uitbreidingsfasen van Mariënheem vanaf 1969 tot 2012.   9

1969                      de Heemen                                                      1997                      het Fiester fase 1

1973                      Wildbaan/Keizerskamp fase 1                    1998                      de Hagebelt / de Veenen

1976                      Keizerskamp fase 2                                         2000                      het Fiester fase 2

1979                      de Essenbree fase 1                                       2001                      Sluizemoat

1983                      de Essenbree fase 2                                       2003                      het Fiester fase 3

1989                      de Essenbree fase 3 (het Essenhofje)     2006                      Hagebelt fase 2 / Krusestraat

1991      `              de Veenhorst                                                   2009                      het Wörmink fase 1

1992                      Wissinkweg / het Hobers                             2012                      het Wörmink fase 2

In 2017 is het laatste deel,fase 3, van het uitbreidingsplan ‘de Wörmink’ aangelegd.
Het volgende uitbreidingsplan, dat in ontwikkeling is, is ‘het Velderhof’. Dit wordt in 2024 bouwrijp gemaakt.

Paneel 10

  • Spelzaal ’t As-spel
  • Tafeltennisvereniging Effect   10

Dit paneel staat in het teken van de binnensporten.
De spelzaal ’t As-spel biedt onderdak aan vele verenigingen om hun sport uit te oefenen. Zo maken o.a. de volgende verenigingen gebruik van het ‘t As-spel:
Volleybalclub Vocluma, Damesgym, vrijdagmorgen gymgroep De Galm. Ook is er Yoga, Jazz Dance, zaalvoetbal en darten.
De tafeltennisvereniging Effect heeft jarenlang tot hun opheffing getraind en hun wedstrijden gespeeld in
het As-spel. Tevens hebben de kinderen van basisschool St. Antonius hier hun gymnastieklessen.

Daarnaast zijn er in de spelzaal kleedkamers voor de voetbalvereniging en is er een mooie en ruime kantine.

Op de bovenste foto wordt de laatste hand gelegd aan de voltooiing van de vernieuwde fietsenstalling. Op de onderste foto tonen leden van de tafeltennisvereniging Effect hun nieuwe shirts.

Paneel 11

  • Sportpark ‘de Heemen’      11

De voetvalvereniging s.v. Mariënheem huurt de velden op het sportpark van de gemeente Raalte. De voetbalvereniging is opgericht op 1 juni 1960. De eerste wedstrijden werden gespeeld in een weiland van B. Velderman. Door de vele wateroverlast verhuisde men al spoedig naar de weide van J. Kogchel (Petoom) in Linderte. Hier werd op een geïmproviseerd veld gespeeld en daar was ook de eerste competitiewedstrijd. Helaas moest men echter na een poosje weer verhuizen, omdat de heer Kogchel de weide zelf weer nodig had.

Men kwam vervolgens terecht bij de heer Durberg (Hoekert) aan de Almeloscheweg, maar ook dit was maar van korte duur, daar dit terrein door de K.N.V.B. werd afgekeurd.

Vervolgens is er op het terrein van Koenjers Tone een veld gekomen. Het sportpark is officieel geopend door wethouder Schoorlemmer op 20 mei 1962. In 1964 is de houten kleedaccomodatie erbij gebouwd.
In de jaren erna is er een 2e veld aangelegd, is de gymzaal uitgebouwd tot de huidige spelzaal ’t As-spel, is er het kunstgrasveldje ’de kleine Arena’ gerealiseerd en hebben vele vrijwilligers het sportpark steeds fraaier gemaakt.

In 2018 is het hoofdveld vervangen door een kunstgrasveld en is het speelveld een kwartslag gedraaid.

Paneel 12    12

  • Boerinnenbond
  • Ruilverkaveling      

De Boerinnenbond is opgericht op 28 januari 1949 door pastoor Kruse en juffrouw Kuks uit Raalte. Het motief voor de oprichting was om de zedelijke en maatschappelijke ontwikkeling bij de boerinnen te verbeteren. Ook wilde men de katholieke geest in de boerenstand uitdragen.
In 1964 veranderde de Boerinnenbond, inspelend op de maatschappelijke ontwikkelingen, haar naam in Katholieke Plattelandsvrouwen Organisatie (KPO). De dames van de KPO-afdeling Mariënheem besloten zich in 1998 los te maken van de KPO en verder te gaan als een zelfstandige vereniging onder de naam ‘Vrouwen Leer- en Activiteitengroep Mariënheem (VLAM). Een teruglopend ledenaantal is de oorzaak, dat de VLAM in 2011 werd opgeheven.

In 1960 werden door Grontmij nabij de Wissinkweg nieuwe sloten gegraven ten behoeve van een betere afwatering. Later kwam het ruilen van de grond aan bod.

Paneel 13.   13

  • Ijsbaan ’t Goor
  • Wandelvereniging ‘de Zonneweelde’
  • Wandel3daagse zoals die nu wordt gehouden

Dit paneel staat in het teken van de buitensporten en -activiteiten.

Op ijsbaan ’t Goor kan in de wintermaanden bij voldoende ijsgroei naar hartenlust geschaatst worden. Een enthousiaste groep vrijwilligers zorgt er elk jaar weer voor, dat de ijsbaan er altijd netjes bij ligt.
Wandelen is ook een graag beoefende vrijetijdsbesteding. In de jaren vijftig van de 20e eeuw was Mariënheem een wandelclub rijk: Zonneweelde Mariënheem. Deze club had een dames- en herenafdeling. Destijds werd er nog strikt gescheiden getraind en wedstrijden gewandeld. De wandelclub had een kortstondig maar bloeiend bestaan.

Tegenwoordig wordt er nog steeds gewandeld, maar niet meer in clubverband. Elk jaar wordt er in het voorjaar een wandeld3daagse georganiseerd, waar men drie dagen achtereen 5 of 10 km. kan wandelen.

En in 2010 zijn de lokale ommetjes verwezenlijkt, waarmee een lang gekoesterde wens van de inwoners in vervulling ging. Je kan op eigen gelegenheid en op elk gewenst moment middels een gezonde wandeling de mooie natuur van de buurtschappen Boetele, Hageveld, Linderte en de Raams bewonderen. En voor een korte wandeling is er nog een extra ommetje door het dorp toegevoegd.

Paneel 14.    14

  • 1970 Straatkermis. Hellendoornseweg
  • 1976 Carnaval, Raad van elf en de dansmariekes
  • 2006 Paasvuur
  • 1984 Midzomerboom opzetten

Dit paneel staat voor de festiviteiten in Mariënheem.

De kermis in Mariënheem werd ooit georganiseerd door de voetbalvereniging om zodoende geld in het laatje te verkrijgen. De kermis werd gehouden in het weiland van Bernard Schrijver (‘de Keizer’) en later bij en rondom café-restaurant ‘de Koenjer’.

Tijdens de carnavalsperiode wordt de naam Mariënheem omgedoopt tot het Assendorp. In 1976 werd er carnaval gevierd onder leiding van prins Jan de 1e; in het dagelijks leven Jan Lorkeers. Hij was Prins Carnaval namens de buurt Mariënheem 1. Het is bij de carnavalsvereniging een goede traditie dat elk jaar een andere buurt de Prins Carnaval en de Raad van elf levert. Ook de carnaval werd door het actiecomité georganiseerd door de voetbalvereniging. Later werd de carnaval zelfstandig en is de vereniging ‘de Assendorper Zotten’ opgericht.

Tot 2020 werd er elk jaar een paasvuur georganiseerd. Het (snoei)hout kon gebracht worden op een aantal zaterdagen voor Pasen, waarbij enkele vrijwilligers klaar stonden om te helpen. Op Paaszaterdag werd het hout tot een grote baken gevormd en op 1e Paasdag werd het paasvuur aangestoken door de leerlingen van groep 8 van de basisschool. Door verscherpte regelgeving was het helaas niet meer mogelijk om deze mooie traditie voort te zetten. In 2019 is het laatste paasvuur ontstoken.

Nadat begin jaren tachtig de ‘Mariënheemse kermse’ doodgebloed was, vonden enkele inwoners, dat Mariënheem toch een echt dorpsfeest moest hebben. Een organisatiecomité werd samengesteld en al in 1984 is het eerste Midzomerfeest georganiseerd. In het boek ‘Het dorp Mariënheem, het dorp dat er niet had moeten komen, Mariënheem 75 jaar een bloeiende gemeenschap’ zijn een aantal bladzijden aan het Midzomerfeest gewijd. Het Midzomerfeest kenmerkte zich jaren door de midzomerboom, het midzomerbruidspaar en het spectaculaire zondagmiddaggebeuren. Het eerste midzomerbruidspaar, Karin van Dartel en Marcel Gerner, werd in 1987 tijdens het midzomerfeest in de echt verbonden. Helaas zijn de midzomerboom en het midzomerbruidspaar nu niet meer onderdeel van het programma.

Bekende activiteiten tijden het zondagmiddagspektakel waren o.a. babykruipwedstrijd voorzien van kundig commentaar door Harry Vermeegen, fietswedstrijd door winkel en bakkerij van Schutte en kamelenrace met o.a. pastoor Brummelaar.

Tijdens het midzomerfeest zijn alle straten in Mariënheem feestelijk versierd.
Op de zaterdag staat traditioneel de midzomerbrunch op het programma. Jarenlang was een vast onderdeel van deze brunch de verkiezing van ‘de kei van Mariënheem’. Uit de vele vrijwilligers die ons dorp telt, werden elk jaar drie personen genomineerd. De aanwezigen in de feesttent kozen vervolgens hun favoriet en degene met de meeste stemmen ontving de prestigieuze titel ‘Kei van Mariënheem’ met de daarbij behorende kei.
Hein te Wierik was in 1998 de eerste winnaar.

Paneel 15   15

  • 50 jaar dorp Mariënheem. Mariënheem ziet Abraham.

Oorspronkelijk werd deze streek ‘de Assendorperhoek’ genoemd. Het dorp, dat in 1937 tegelijk met de kerk is ontstaan, zou dan ook ‘Assendorp’ genoemd worden; de gemeenteraad had dat zelfs al besloten. Maar door de bemoeienis van pastoor De Jong, een enorme Maria vereerder, werd de naam gewijzigd in Mariënheem.

1e deel Marien                  verwijst naar Maria, Onze Lieve Vrouw

2e deel Heem                    Heemkerk, dat in 1843 is afgebrand.

Op 25 januari 1938 werd dan ook door de gemeenteraad van Raalte besloten om de naam ‘Assendorp’ te wijzigen in ‘Mariënheem’.

In 1987 werd het 50-jarig bestaan van de gemeenschap Mariënheem groots gevierd. Het dorp was feestelijk versierd en vele Sara’s en Abrahams sierden de tuinen in het dorp. Als geschenk en blijvende gedachtenis aan dit jubileum ontving de gemeenschap een mooi gemetselde bloembak met daarbij een zitbankje

Paneel 16  16

  • Kerststallentocht 2016

Al lang was er een wens om rond de Kerstdagen iets speciaals te doen. Onder auspiciën van de werkgroep ‘Samen Leefbaar Mariënheem’ werd er volop gebrainstormd. In 2016 was er voor het eerst een breed opgezet plan met diverse activiteiten in het dorp.

Met o.a. een kerststallentocht, een prachtig verlichte kerk en alles in het dorp, dat de kerstsfeer uitstraalt.

Elk jaar wordt het dorp feestelijk versierd door middel van verlichte berkenboompjes langs de straten.

Paneel 17   17

  • De Schalm

De Schalm (voorheen dorpshuis, parochiehuis) is het gemeenschapscentrum van Mariënheem. Dit gebouw is in 1937/1938 als parochiehuis gebouwd naast de kerk.
De toneelvereniging ‘de Heemspelers’ vond er onderdak en speelde veelvuldig en succesvol voor open zaal. Ook de carnaval werd hier gevierd en er werden discoavonden georganiseerd. Tevens dient de Schalm als vergaderplek voor verschillende organisaties; denk onder andere aan het Plaatselijk Belang. En er worden vaak diverse cursussen gegeven.

Na een verbouwing is de Schalm op 17 juni 1976 heropend door de heer Wim Zuidwijk (burgemeester gemeente Raalte) onder toezicht van Bernard Schutte (voorzitter van het Plaatselijk Belang ) en Jos Alferink (beheerder van de Schalm).

In 1980 vond er een uitbreiding plaats zonder enige subsidie. De bevolking van Mariënheem droeg royaal haar steentje bij.

In de Schalm was ook de peuterspeelzaal Okido gehuisvest. Door een reorganisatie is die verdwenen.
Ook de bibliotheek was lange tijd gevestigd in de Schalm. Deze is later verhuisd naar het Omnihuus en na een bezuiniging opnieuw verhuisd (nu als haal- en brenglocatie) naar de Parabool.
Voor de ouderen worden er in de Schalm tal van activiteiten georganiseerd. En 1x per maand vindt er het ‘Samen aan tafel’ plaats; een etentje voor de ouderen en alleenstaanden van Mariënheem.

Nog steeds is er volop reuring in de Schalm en er vinden nog steeds veel activiteiten plaats. Om er enkele te noemen: kruisjassen, biljarten, bingo, ouderengym en muziekavonden.


 

Paneel 18    18

  • Kunstwerk Corona

Op het grasveld van ‘het groene hart’ (gelegen tussen de straten het Hobers, Wissinkweg en de waterleiding) staat het kunstwerk ‘Corona’. De creatie is in 1996 door de Stichting Midzomerfeesten ter gelegenheid van hun 12 ½-jarig bestaan aangeboden aan het Plaatselijk Belang Mariënheem. Annabel Schrijver heeft het object ontworpen. Het geheel is uitgevoerd door vele vrijwilligers. Het kunstwerk stelt het volgende voor:
Mariënheem , dorp en haar vier buurtschappen, gescheiden door rijksweg en spoorlijn, samengebonden door de midzomerzon.

Aan de zuidkant zie je de buurtschappen Boetele en de Raams en aan de noordzijde de buurtschappen Linderte en Hageveld. De zon verbindt de zuidzijde met de noordzijde ten teken dat het één dorp is.

Paneel 19    19

  • Mariënheem 75 jaar
  • 75 jaar vrijheid

In 2012 bestond de gemeenschap Mariënheem 75 jaar. In het weekend van 19, 20 en 21 oktober werd dit jubileum groots gevierd. Het hele dorp was fraai versierd.
In de kerk was het hele weekend een expositie.
Op de vrijdag was een mooi programma voor de jeugd samengesteld met bv. een photoshoot.
Vrijdagavond vond in de kerk de presentatie plaats van het speciaal voor dit jubileum uitgegeven boek. Dit boek, geschreven door Theo van Mierlo met medewerking van de leden van de historische werkgroep ‘het Omnihuus’, heeft een drievoudige titel meegekregen, nl. ‘Het dorp Mariënheem, het dorp dat er niet had mogen komen, Mariënheem 75 jaar een bloeiende gemeenschap’. Ook de expositie over de historie van Mariënheem werd die avond in de kerk officieel geopend, waarna het nog het hele weekend te bezichtigen was.

Zaterdagmorgen was er bij de school een mooi programma voor de kinderen van de basisschool. Zo konden ze o.a. geschminkt worden, pony rijden en kregen ze tal van dieren te zien: kippen, kuikentjes, een grote kikker en zelfs een echte slang.

Op de zaterdagmiddag en –avond werd in de grote zaal van ’t As-Spel de revue opgevoerd. Tweemaal was de zaal stampvol. Het publiek genoot met volle teugen van de mooie en humorvolle sketches en de fraaie liederen.

Zondag stond in het teken van de grote dorpsreünie. Van heinde en ver kwamen oud-Mariënhemers naar deze gezellige bijeenkomst in het As-spel. De stemming was fantastisch. Velen kwamen bekenden van vroeger weer tegen en samen werden mooie herinneringen opgehaald.
Al met al kon men terugkijken op een grandioos jubileumweekend.

Na bijna vijf jaren bezet te zijn geweest door de Duitsers is Mariënheem op 9 en 10 april 1945 bevrijd door de geallieerde Canadese troepen. Het grootste deel van Mariënheem werd op maandag 9 april 1945 bevrijd.
Dinsdag 10 april volgde het overige deel.
In 2020 was dit dus 75 jaar geleden en dat was reden om dit heuglijke feit te herdenken. De werkgroep ’75 Jaar vrijheid Mariënheem’ had een prachtig programma opgesteld, maar helaas gooide de coronapandemie roet in het eten. Vele onderdelen konden zodoende geen doorgang vinden of moesten in een heel andere, kleinere vorm georganiseerd worden. Blijvende herinneringen aan ’75 jaar Vrijheid’ is het oorlogsgedenkteken naast de basisschool. Het gedenkteken is er geplaatst om de treinramp op 25 februari 1945 te blijven herinneren. Op die dag is een trein met daarin 1.500 evacués uit Limburg bij vergissing door de geallieerde luchtmacht beschoten.
Vier doden en 80 gewonden vielen er te betreuren.
Ook heeft de werkgroep als blijvende herinnering het boek ‘Zij waren erbij’ uitgebracht. Leden van de historische werkgroep ‘het Omnihuus’ hebben verhalen opgehaald bij personen die in Mariënheem de 2e Wereldoorlog hebben meegemaakt. Al die indringende verhalen zijn gebundeld in het ruim 350 bladzijden dikke boek. Zo blijven deze verhalen bewaard voor volgende generaties.
Ook de treinramp is uitgebreid beschreven alsmede de crash van de Britse bommenwerper ‘Lancaster ED 584. Bij deze crash in een weiland langs de Bloemenkampsweg zijn alle zeven bemanningsleden omgekomen. Vijf bemanningsleden zijn geborgen, maar helaas zijn twee lichamen nooit gevonden. In een hoek van het weiland langs de Bloemenkampsweg is een mooie herdenkingsplek ingericht.

Paneel 20    20

  • Coronabesmetting Covid

Op 11 maart 2020 brak in Nederland de coronapandemie uit. De regering stelde direct diverse maatregelen in om de pandemie te bestrijden. Enkele maatregelen waren: 1,5 meter afstand bewaren, thuisblijven bij klachten, thuiswerken, handen wassen, hoesten in je elleboog, mondkapjes, geen bezoek. Later gingen de scholen dicht en volgden de leerlingen/scholieren/studenten online hun lessen. Ook het vergaderen ging online. Tevens konden vele evenementen geen doorgang vinden, zoals het paasvuur en het programma t.g.v. 75 jaar vrijheid. In 2021/2022 werden de maatregelen geleidelijk aan afgebouwd. Hoewel het Covid-virus nog niet weg is, zijn de gevolgen dermate afgenomen, dat er geen maatschappelijke en economische belemmeringen meer zijn.

Nieuws Omnihuus

 

marienheem viertvrijheid klein

75 jaar vrijheid in Mariënheem.

In 2020 was het 75 jaar geleden dat ons land is bevrijd na 5 jaar Duitse bezetting. Ook in ons dorp Mariënheem hebben in de bezettingsjaren sporen nagelaten. Met name vanaf het najaar van 1944 heeft Mariënheem heel wat beproevingen te verduren gehad.

Treinbeschieting:
Één voorval die met name in het geheugen van de oudere Mariënhemers is gegrift is uiteraard de aanval op de trein die Mariënheem passeerde op zondag 25 februari 1945. Die morgen reed een trein komende vanuit Roermond over het spoor bij Mariënheem richting Friesland. In de trein zaten 1500 Limburgse evacués, wonende in de frontlinie en door de Duitsers op transport gezet in beestenwagens. Toen de trein was aangekomen nabij kerk en school in Mariënheem doken op de bewuste zondagmorgen plotseling enkele Canadese jachtbommenwerpers op. De piloten namen de trein onder vuur. Ze waren in de veronderstelling dat het ging om een transport van Duitse troepen. Paniek brak uit en inzittenden van de trein vluchten alle kanten op en dekking zoekend tegen nieuwe aanvallen. Het trieste resultaat dan deze bizarre vergissing waren 4 doden en 80 gewonden. Deze beschieting heeft diepe sporen achtergelaten bij gewonde slachtoffers, hulpverleners, betrokkenen en omwonenden.

Aandacht:
Ooggetuigen en nabestaanden hebben bij herhaling hun verbazing uitgesproken dat aan dit bizarre voorval geen blijvende herinnering is overgebleven ter nagedachtenis aan de 4 omgekomen personen en de gewonden die hierbij waren te betreuren. In het kader van 75 jaar vrijheid, was het moment aangebroken om dit tragische voorval alsnog een blijvende plek in de Mariënheemse gemeenschap te geven.

Plaatsen gedenkteken:
Een werkgroep vanuit Mariënheem heeft het initiatief opgepakt om een gedenkteken te plaatsen. U staat nu nabij de plaats waar de beschieting heeft plaatsgevonden. Er is symbolisch een stuk spoor met daarop een trein as geplaatst. Verder is een kijker geplaatst die gericht is op een zogenaamd zichtframe nabij de spoorlijn. Dit is de exacte plaats waar op 25 februari 1945 de trein tot stilstand is gekomen. Ook is er een plaquette geplaatst met daarop de namen van de omgekomen passagiers. Voor hen kwam de bevrijding “Ein Weak Te Laat”.

Boekwerk:

Ook is ter gelegenheid van 75 jaar vrijheid een boekwerk uitgebracht met daarin persoonlijke oorlogsverhalen die zijn opgetekend door personen die de oorlog en bevrijding van nabij hebben meegemaakt.

Geïnteresseerden kunnen dit boek bestellen via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

 zij waren erbij

 

Hieronder treft een passage aan uit het boek “Het dorp Mariënheem”, waarin de treinbeschieting wordt beschreven. Dit boek werd in 2012 uitgegeven ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan van het dorp Mariënheem.

Naderende bevrijding

Op nieuwjaarsdag 1944 gaf pastoor De Jong vanaf de kansel een terugblik op het afgelopen jaar. Hij memoreerde tevens dat ‘de algemene verwachting is, dat dit jaar de zolang gehoopte vrede zal schenken, hoewel het er nog in niets op gelijkt’.We zagen hierboven al, dat Mariënheem vooral vanaf het najaar van dat jaar nog heel wat beproevingen te verduren kreeg. Daarvan het meest in het geheugen van de oude Mariënheemers gegrift, is uiteraard de aanval op de trein op zondag 25 februari 1945. Die morgen reed een trein komend uit Roermond richting Mariënheem met ruim 1500 Limburgse evacués, wonend in de frontlinie door de Duitsers op transport gezet in beestenwagons waar de mest nog in lag. Rond 8.00 uur in de nabijheid van de kerk aangekomen, doken uit de winterse lucht plotseling enkele Canadese jachtbommenwerpers op. De piloten gaven gevolg aan de opdracht al het verkeer in bezet gebied onder vuur te nemen. Eerst namen ze de locomotief op de korrel, eerst met bommen, later met boordwapens. Er ontstond grote paniek na de eerste aanval. De inzittenden van de trein vluchtten alle kanten op, tussentijds dekking zoekend tegen nieuwe aanvallen. Want uiteindelijk zouden de vliegtuigen nog een viertal keren de trein bestoken. ´Kogels fluiten over de kerk, bommen exploderen in onmiddellijke nabijheid van kerk. Geweldige schrik bij de kerkgangers op het einde der Vroegmis, of liever, wegens de oorlog, de tweede H. Mis, daar de vroegmis reeds om ¼ over 6 had plaats gehad. Gelukkig geen paniek´, zo schrijft De Jong, die de kerkgangers wel direct opdracht had gegeven zich onder de banken te verschuilen. Het verhaal gaat dat men nadien een vrouw miste; zij bleek echter vast te zitten onder de bank. Viel binnen de paniek mee, buiten was deze des te groter.

Later zou J. Wolters, een van de 1500, vertellen hoe van de wagon waarin hij met zijn ouders en 9 broers en zussen zat, het dak er afvloog en zijn moeder ernstig gewond raakte. Toen de trein stil stond kropen zij er allen onder tot de beschieting over was, om vervolgens naar de dichtstbijzijnde boerderij te gaan. Daar werd zijn moeder op een ladder gelegd en naar café Kogelman gedragen. Vanwege haar slechte toestand werd zij daar, gelegen op het biljard, bediend. Ook anderen werden ter plaatse door de pastoor van het H. Sacrament der Stervenden voorzien. Uiteindelijk zou het met moeder Wolters toch nog goed afgelopen. In de open lucht werden talrijke gewonden verzorgd door leden van het Rode Kruis uit Raalte en uit de trein afkomstige Rode Kruis medewerkers. Dit gebeurde al tijdens de beschieting, aldus Jan Tielbeek uit Raalte. ‘Ik kan me nog herinneren dat ik op een gegeven ogenblik een brancard met daarop een gewonde droeg. En plotseling kwamen de vliegtuigen er weer aan. Ik dook met brancard en al zo snel als ik kon een sloot in om dekking te zoeken’, zo vertelde hij. Net als het gezin Wolters, hadden vele anderen tijdens en na de beschietingen onderdak gezocht bij de omliggende boerderijen. Het verzorgen van de gewonden duurde dan ook de gehele dag. Velen werden naar het ziekhuis in Raalte, maar ook die in Zwolle en Deventer overgebracht. Nadat een nieuwe locomotief was gearriveerd moest de reis voor velen onder grote angst voortgezet worden. Alleen diegenen die gewonden in de familie hadden mochten blijven. Zij werden eerst in Raalte in een aantal scholen ondergebracht, later bij gastgezinnen. Een aantal gezinnen werd ook opgevangen in Mariënheem, zoals het gezin Wolters bij de familie Ten Hove aan de Schoonhetenseweg. Uiteindelijk waren er vier slachtoffers te betreuren, de jongste was 7 jaar, de oudste 71.

Tijdens de aanval ontplofte een van de bommen in de pastorietuin. Het maakte de nog heel gebleven ramen aan de zuidkant van de kerk tot een ruïne. Ook menig raam en enkele deuren van de pastorie werden vernield. Uiteindelijk was langer in pastorie blijven en missen houden in kerk niet langer verantwoord. ‘De parochianen waren bovendien dodelijk bang’, aldus de pastoor. De gehele pastorie werd uiteindelijk ontruimd; ‘niets kon worden achtergelaten, daar de Duitschers dit, bij inspectie, als oorlogsbuit zouden meevoeren’. Veel van de inventaris werd ondergebracht bij de buren. De rest werd meegenomen naar de boerderij van kerkmeester A. Jansen Holleboom te Linderte, waar al geruime tijd voor de bewoners van de pastorie een toevlucht plaats was gereserveerd. De deel van de boerderij werd gebruikt als kerk. Eerst stonden de koeien nog op stal, maar met Pasen (1 april) gingen deze naar buiten. ‘Het opdragen van de H. mis ging aldaar zeer devoot en ook de parochianen, die in grote getale aldaar kwamen, waren zeer content’, aldus de parochiekroniek. Ook de andere missen vonden op de boerderij van de kerkmeester plaats; doordeweekse missen eerst in de kamer, later op de droogzolder, die enigszins als kapel was ingericht, met een sacramentsdag-altaar uit Heeten.

De laatste dagen voor de bevrijding waren zeer angstig, aldus pastoor De Jong. De bevrijding van het grondgebied dat tot de gemeente Raalte behoort, nam vier dagen in beslag. Na hevig Duits verzet in de omgeving van Haarle, waarbij 10 Canadezen sneuvelden, kwamen op 9 april de eerste Canadezen de gemeente binnen. De Duitsers raakten in paniek. Toen het verzet twee Duitsers had gedood, staken de Duitsers op dinsdagavond 10 april in het Raalter deel van Linderte, in onmiddellijke nabijheid van boerderij van Jansen Holleboom waar de pastoor verbleef, tien boerderijen in brand. ‘Op woensdagmorgen kwamen reeds eenige tanks van de Canadezen. Donderdag waren wij hier vrij. Deo multimus gratias [God heel veel dank]. Wat een angst en vrees werd van onze schouders genomen!’, zal de pastoor later neerschrijven. Gelukkig waren er binnen de grenzen van zijn parochie met de bevrijding geen slachtoffers gevallen en geen enkele boerderij verbrand. ‘Mariënheem had veel reden dankbaar te zijn voor de zichtbare hulp van den parochie-patrones, de gezegende Moeder Maagd’. Op zaterdag 14 april was er weer voor het eerst een H. Mis inde parochiekerk. De donderdag erna, 19 april, volgde een plechtige H.Mis, met assistentie van pastoor Visser. Deze hield aan het eind van de daar opvolgende plechtige dankprocessie door het processiepark ook de preek. ‘De deelname van de parochianen was algemeen. Zeer feestelijk was door aller medewerking kerk en park versierd. De gemeenschappelijke zorg was werkelijk voorbeeldig en heeft veel bijgedragen tot de algemene voldoening over deze dankdag’. Op zondag 6 mei werd in de kerk een Te Deum (het grote lof- en dankgebed bij plechtige feestvieringen) gezongen als voorlopige dankviering van de bevrijding van Nederland, ‘die nu algeheel is geworden’, zo schreef De Jong ongetwijfeld dankbaar. Het herstel van de schade aan kerk en pastorie, zou net als dat aan het schoolgebouw nog wel enige jaren in beslag nemen. Pas medio 1948 kon een eindafrekening van de uitgaven voor herstel van de oorlogsschade worden opgemaakt. Toch kon pastoor De Jong in zijn parochiekroniek noteren: ‘Nu kon het parochieleven weer zijn gewone gang gaan’.

 

Nieuws Omnihuus

Zaterdag 02 Maart 2019 is er weer een openhuis in het Omnihuus.

Iedereen is dan weer van hartelijk welkom en de koffie staat klaar. Heeft u nog oude foto's, documenten , of bidprentjes, die kunnen we dan terplaatse in scannen, tevens worden oude video banden (tegen vergoeding) voor u overgezet op DVD.

Aanvang 10:00 uur tot 12:00 uur

Nieuws Omnihuus

Zaterdag 3 maart is Ominihuus open van 10 tot 12 uur,

U bent van harte welkom

Nieuws Omnihuus

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Morbi tincidunt a purus nec tempus. Maecenas libero nulla, efficitur in magna sit amet, dictum tincidunt eros. Curabitur quis est varius leo volutpat porta vel id nisi. Sed non interdum ipsum. Nam nec porttitor mi. Sed in consequat purus. Integer ornare, mauris id sollicitudin bibendum, purus tortor eleifend turpis, eget gravida mi augue rutrum tortor. Donec quis tristique diam. In euismod metus at nisi hendrerit, faucibus elementum nisi tempor. Nunc porta tincidunt egestas. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Morbi dictum porttitor condimentum. Nulla auctor ligula a felis facilisis, ut dapibus velit bibendum.